به گزارش شاخص ۳۶۰، احسان دشتیانه عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در نشست هیات نمایندگان اتاق ایران به ارائه گزارشی در خصوص وضعیت فعلی دومین صنعت ارز آور کشور پرداخت. وی در این گزارش با اشاره به سهم ۵.۵ درصدی فولاد از GDP و سهم ۸ درصدی آن در اشتغال گفت: صنعت فولاد دومین صنعت بزرگ کشور در ارزآوری و صادرات به شمار می‌آید.
وی در ادامه به تشریح آخرین وضعیت صنعت فولاد کشور پرداخته و ضمن هشدار درباره افت سودآوری، تشدید محدودیت‌های انرژی و فشارهای سیاستی، اعلام کرده است که در صورت تداوم شرایط فعلی، حدود ۸ درصد از ظرفیت این صنعت در آستانه ورشکستگی قرار دارد.
سقوط حاشیه سود؛ از ۳۳ درصد تا ۱۲ درصد
بر اساس داده‌های رسمی انجمن فولاد، میانگین حاشیه سود شرکت‌های بزرگ فولادی در بورس از ۳۳ درصد در سال ۱۳۹۹ به حدود ۱۲ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. با ادامه محدودیت‌های انرژی و سیاست‌های ارزی فعلی، پیش‌بینی می‌شود حاشیه سود فولادی‌ها در سال ۱۴۰۴ تا حدود ۸ درصد کاهش یابد.
انجمن فولاد هشدار داده است که تداوم این روند می‌تواند منجر به توقف تولید و تعطیلی تدریجی شرکت‌های کوچک و متوسط زنجیره فولاد شود؛ شرکت‌هایی که هم‌اکنون در نقطه سربه‌سر فعالیت می‌کنند و عملاً از صرفه اقتصادی خارج شده‌اند.
محدودیت‌های انرژی؛ ۱۴ میلیارد دلار تولید از دست‌رفته
در گزارش انجمن فولاد آمده است که در سال ۱۴۰۳، فولادسازان کشور تنها در چهار ماه ابتدایی سال از برق و گاز مورد نیاز خود به‌صورت کامل برخوردار بوده‌اند و در سایر ماه‌ها، هم‌زمان با محدودیت برق و گاز فعالیت کرده‌اند.
برآورد این انجمن نشان می‌دهد که محدودیت‌های اعمال‌شده بر صنعت فولاد در سال گذشته، باعث از دست رفتن تولیدی معادل ۱۴ میلیارد دلار شده است. این در حالی است که صنعت فولاد فقط ۷ درصد برق و ۵ درصد گاز کشور را مصرف می‌کند، اما بیش از ۶۰ درصد از محدودیت‌های انرژی کشور را متحمل می‌شود.
انرژی گران‌تر از کشورهای منطقه
بر اساس گزارش مذکور، فولادسازان کشور در سال ۱۴۰۳ برق را با بهای تمام‌شده ۴۰ درصد بالاتر از نرخ رسمی و گاز را با هزینه‌ای حدود ۳۰ درصد بیشتر از تعرفه مصوب دریافت کرده‌اند.
بهای واقعی برق برای فولادسازان ایران حدود ۳/۵ سنت و برای گاز ۱۷ سنت به ازای هر مترمکعب برآورد شده است؛ در حالی که در کشورهای منطقه نظیر قطر، عمان و عربستان، برق با ۵ تا ۶ سنت و گاز با ۶ سنت به صنایع تحویل داده می‌شود.
انجمن فولاد تأکید کرده است که قیمت تمام‌شده انرژی در ایران حتی از نرخ تحویلی به صنایع کشورهای همسایه بالاتر است و این مسئله، قدرت رقابتی تولیدکنندگان ایرانی را در بازارهای جهانی به‌شدت کاهش داده است.
کاهش صادرات و افت جایگاه جهانی
صنعت فولاد ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی با تولید بیش از ۳۱ میلیون تن فولاد خام در جایگاه دهم جهان قرار داشته است. با این حال، ارزش صادرات زنجیره فولاد و آهن کشور در سال ۱۴۰۳ به ۶.۶ میلیارد دلار کاهش یافته؛ در حالی که سال قبل از آن، این رقم بیش از ۸ میلیارد دلار بوده است. بر این اساس، سهم صنعت فولاد از کل صادرات غیرنفتی ایران از ۱۶ درصد به حدود ۱۱ درصد کاهش یافته است.
انجمن فولاد تأکید کرده است که در صورت اصلاح سیاست‌های ارزی و رفع محدودیت‌های صادراتی، صنعت فولاد می‌تواند سالانه تا ۱۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشته باشد و در جایگاه دومین صنعت ارزآور ایران پس از پتروشیمی باقی بماند.
در گزارش انجمن فولاد، از الزام صادرکنندگان به بازگشت ارز بر مبنای نرخ دستوری، وضع عوارض صادراتی، لغو معافیت‌ها و بی‌ثباتی مقررات به عنوان موانع اصلی رقابت‌پذیری صنعت فولاد یاد شده است.
به گفته این انجمن، تصمیمات خلق‌الساعه دولت در سیاست‌های ارزی و صادراتی، موجب کاهش ۱.۵ میلیارد دلاری صادرات زنجیره فولاد در سال گذشته و کاهش شدید انگیزه صادرکنندگان شده است.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید