به گزارش شاخص ۳۶۰، صنعت چرم و کفش از جمله بخش‌های مهم تولیدی است که هم اشتغال‌زا است و هم ارزش افزوده قابل توجهی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند. با این حال، تولیدکنندگان این صنعت با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند؛ از جمله محدودیت در تامین مواد اولیه باکیفیت، مشکلات بانکی و اعتبارسنجی، فشارهای قانونی و تحریم‌های بین‌المللی. در چنین شرایطی، حفظ کیفیت محصولات، توسعه خطوط تولید و رقابت با کالای خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است و نقش نوآوری و مدیریت کارآمد را بیش از پیش برجسته می‌کند.
در حال حاضر با گذشت حدود ۹ ماه از سال جاری، تولیدکنندگان از سالی پرتنش و دشوار سخن می‌گویند؛ سالی که هم‌زمان با تنش‌های منطقه‌ای، محدودیت‌های ارزی نیز تشدید شده و فشار مضاعفی بر بخش تولید وارد کرده است.
در همین ارتباط بابک مصری یکی از تولیدکنندگان صنعت پوشاک چرمی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به شرایط سخت تحریم‌ها و مشکلات داخلی، وضعیت موجود را مانعی جدی برای فعالیت بخش تولید دانست و گفت: تحریم‌ها، قوانین دست‌وپاگیر واردات و خودتحریمی‌های سازمانی، کار را برای تولیدکنندگان دشوارتر کرده است.
این فعال صنعتی با بیان اینکه تولیدکنندگان علی‌رغم دشواری‌ها همچنان در میدان مانده‌اند، افزود: انتظار حمایت جدی از سوی دولت وجود دارد، اما چنین حمایتی در عمل مشاهده نمی‌شود. در کشورهای صنعتی مانند آمریکا، آلمان و ژاپن، بخش قابل توجهی از اقتصاد بر دوش صنایع کوچک و متوسط است، اما در ایران این بخش تقریباً نادیده گرفته می‌شود و اولویت‌ها عمدتاً به شکل رانتی به بنگاه‌های بزرگ اختصاص می‌یابد.
وی با اشاره به چالش‌های موجود در تخصیص ارز، مالیات، تأمین اجتماعی و تعزیرات، تصریح کرد: نبود عدالت و سیاست‌های حمایتی موثر، فضای کسب‌وکار را برای بنگاه‌های کوچک و متوسط دشوار کرده است.
*بی اعتمادی به تولیدکنندگان و مانع تراشی ها مانع توسعه صنعت چرم است
مصری با مقایسه ساختار حمایتی کشورهایی مانند ترکیه، گفت: در ترکیه برای تولیدکننده مشوق‌های گسترده‌ای در نظر گرفته می‌شود؛ از جمله پرداخت هزینه حمل کالا تا بندر برای صادرکنندگان. این کشور با ایجاد همبستگی بین صنایع مختلف، توانسته در حوزه‌هایی مانند پوشاک، چرم و کفش جایگاه جهانی پیدا کند.
به گفته وی، ترکیه سالانه حدود ۷۰۰ میلیون جفت کفش تولید می‌کند، در حالی که تولید سالانه کفش در ایران حدود ۸۵ میلیون جفت است؛ با اینکه جمعیت دو کشور تقریباً برابر است. این اختلاف چشمگیر ناشی از نبود حمایت ساختاری، ضعف در آموزش مهارتی و از دست رفتن استادان سنتی این صنعت است.
این فعال صنعتی در ادامه خاطرنشان کرد: در آلمان تنها ۲۰ درصد فارغ‌التحصیلان دبیرستان وارد مسیر دانشگاهی می‌شوند و ۸۰ درصد آموزش‌های فنی و حرفه‌ای می‌بینند. اما در ایران تعداد دانشگاه‌ها هم‌سطح کشورهایی با جمعیت چندبرابر ماست و سالانه تعداد زیادی فارغ‌التحصیل دانشگاهی بدون مهارت عملی وارد بازار می‌شوند؛ نسلی که بخش زیادی از آنان نیز راه مهاجرت را در پیش می‌گیرند.
این تولیدکننده صنعت چرم با اشاره به اهمیت توسعه آموزش‌های مهارتی در کشور، اعلام کرد: مجموعه تحت مدیریت او طی سال‌های اخیر مدارس فنی‌وحرفه‌ای متعددی را در مشهد تأسیس و نظارت مستقیم بر آن‌ها اعمال کرده است. تمام فارغ‌التحصیلان این مراکز در استان خراسان طی کمتر از سه ماه جذب بازار کار شده‌اند و این نشان می‌دهد آموزش مهارتی در صورت برنامه‌ریزی درست می‌تواند اشتغال‌زا و اثرگذار باشد.
مصری با بازگشت به شرایط دشوار واحدهای تولیدی در سال جاری، تأکید کرد: بخش تولید در ماه‌های نخست امسال به‌شدت تحت تأثیر رخدادهای منطقه‌ای قرار گرفت. جنگ ۱۲ روزه، که حادثه‌ای تلخ و ناجوانمردانه بود، به مردم ما آسیب زد و تعدادی از هم‌میهنان عزیزمان شهید شدند. این اتفاق غم بزرگی برای جامعه ایجاد کرد و حدود یک تا یک‌ونیم ماه تمامی فعالیت‌ها را دچار رکود کرد.
وی ادامه داد: با وجود این شرایط، واحد تولیدی با «تبلیغات گسترده، ارائه تخفیف و مدیریت بدهی‌ها» توانستند از این دوره عبور کند و به وضعیت باثبات‌تری برسد. با این حال اگر رویدادهای یادشده رخ نمی‌داد، شرایط کنونی صنعت بسیار بهتر می‌بود.
این فعال صنعتی، مهم‌ترین چالش تولید را کمبود نقدینگی و طولانی بودن فرآیند تخصیص ارز عنوان کرد و گفت: گاهی دریافت ارز سه ماه زمان می‌برد. در چنین وضعیتی چگونه می‌توان با تولیدکننده کفش یا محصولات چرمی در چین، ترکیه یا ایتالیا رقابت کرد؟
وی با اشاره به تجربه خود در بازارهای خارجی توضیح داد: در گوانجوی چین تولیدکننده تنها به اندازه نیاز یک هفته‌اش مواد اولیه مثل یراق و زیپ می‌خرد؛ تمام خریدش در یک کیسه جا می‌شود. اما در ایران ما مجبوریم دو کانتینر مواد اولیه وارد کنیم؛ آن هم با مشکلات متعدد در گمرک، قوانین متغیر و لزوم ارائه مدارک تکراری برای اثبات اینکه تخلفی انجام نشده است.
به گفته او، هزینه واردات دو کانتینر مواد اولیه اکنون به ۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومان رسیده است؛ رقمی که تولیدکننده مجبور است برای مدتی طولانی «خواب سرمایه» تحمل کند. این در حالی است که تولیدکننده چینی یا ترک تنها با هزار دلار نیاز چند روز خود را تأمین می‌کند، اما ما باید یک تا دو میلیون دلار برای خرید سالانه کنار بگذاریم.
این فعال صنعتی معتقد است بدون اصلاحات جدی در نظام واردات مواد اولیه، کاهش زمان تخصیص ارز و ایجاد حمایت‌های عملی، تداوم رقابت‌پذیری صنعت چرم و کفش کشور دشوار خواهد بود.
مصری با انتقاد از شرایط اقتصادی و نظارتی حاکم، نسبت به اثرات «خواب سرمایه»، به پرونده‌های متعدد تعزیراتی و مسدودسازی حساب‌های بانکی تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: خواب سرمایه ناشی از تورم و محدودیت‌های وارداتی فشار جدی بر فعالیت‌های اقتصادی وارد می‌کند. «وقتی سرمایه بخوابد، مثلاً دو میلیون دلار در پایان سال عملاً نصف ارزشش را از دست می‌دهد. اگر بتوانیم واردات ماهانه داشته باشیم، مجبور نیستیم سرمایه را برای یک سال کامل بخوابانیم.
*هر کسی می‌تواند به اسم تعزیرات هر طور دلش می‌خواهد با ما برخورد کند
این فعال اقتصادی همچنین از تشکیل ده‌ها پرونده تعزیراتی علیه کسب‌وکارها انتقاد کرد و گفت: «از ابتدای امسال ۴۴ پرونده داشتیم و سال قبل ۵۵ پرونده. موضوعات مختلفی مثل گران‌فروشی و ارائه نکردن فاکتور مطرح شده، اما هر کسی می‌تواند به اسم تعزیرات هر طور دلش می‌خواهد با ما برخورد کند.
وی اعلام کرد: ما ایستاده‌ایم و تلاش می‌کنیم کار زمین نماند. اگر بخواهیم سرمایه را بیرون ببریم سخت نیست؛ خیلی از تولیدکننده‌ها می‌توانند. اما ترجیح ما ادامه فعالیت در همین کشور است، اگر شرایط اجازه دهد.
وی با اشاره به زنجیره کامل تولید در این واحد از پوست خام تا محصول نهایی، گفت: ما تنها مجموعه‌ای هستیم که چرخه کامل چرم‌سازی را در داخل اجرا می‌کند و محصولات خود را در فروشگاه‌های اختصاصی عرضه می‌کند.
به گفته این تولیدکننده، بیش از ۹۵ درصد مواد شیمیایی موردنیاز برای تبدیل پوست به چرم وارداتی است و در داخل کشور جایگزین باکیفیت وجود ندارد. حتی نمونه‌های چینی هم در این فرآیند قابل استفاده نیستند. برای تولید چرم مرغوب، بهترین مواد اولیه متعلق به ایتالیا، اسپانیا، هلند و آلمان است. اما تحریم‌ها باعث شده برخی شرکت‌ها از فروش به ما خودداری کنند.
وی افزود: تلاش برای واردات از مسیرهای غیرمستقیم نیز به‌دلیل محدودیت‌ها با مشکل مواجه شده است «حتی زمانی که می‌خواستیم از طریق ترکیه وارد کنیم، محموله را متوقف کردند. این یعنی هزینه دور زدن تحریم‌ها چند برابر می‌شود. با وجود این، اکنون از ایتالیا، اسپانیا و آلمان تأمین می‌کنیم و کیفیت قابل قبول است، اما تأمین همچنان دشوار است.
*در جنگ ۱۲ روزه ناگهان حساب‌های ما مسدود شد
این تولیدکننده با اشاره به اینکه برای تولید یک قطعه چرم بیش از ۷۰ نوع ماده شیمیایی لازم است و تولید داخلی این مواد بسیار محدود است، گفت: در حوزه رنگ فقط یک کارخانه داخلی داریم و به‌جز رنگ مشکی، ثبات رنگی متعددی نداریم. در تولید زیپ و یراق هم تقریباً وابستگی کامل داریم. عمده یراق‌آلات دنیا در چین تولید می‌شود و ما نیز از همان مجموعه‌هایی خرید می‌کنیم که برندهای مطرحی از آن سفارش می‌دهند.
وی با اشاره به مشکلات مالی و اداری اخیر افزود: در میانه درگیری‌های اخیر، ناگهان حساب‌های ما مسدود شد. چک‌های ما به اجرا گذاشته شد و حقوق کارگران در خطر قرار گرفت. اولویت من معیشت کارگران است، اما استدلال این بود که در مشهد جنگی رخ نداده و بنابراین مهلتی داده نمی‌شود. این وضعیت در تعامل با تأمین اجتماعی نیز تکرار شده است «سالانه مبالغ سنگینی را پرداخت می‌کنیم، اما کوچک‌ترین تأخیر باعث تهدید به قطع بیمه کارگران می‌شود. این نوع برخورد، حمایت از تولید نیست.»
این تولیدکننده با انتقاد از فاصله میان شعارها و عملکرد دستگاه‌های اجرایی گفت: سال‌هاست نام‌گذاری سال حول محور تولید است. خوب است در کنار این نام‌گذاری‌ها، گروه‌های نظارتی ویژه تعیین شوند تا ببینند دستگاه‌های مرتبط تا چه حد از تولید حمایت می‌کنند.»
وی تأکید کرد: بانک‌ها می‌توانند نقش جدی‌تری در حمایت از صنعتگران خوش‌حساب ایفا کنند. تولیدکنندگان با وجود همه فشارها همچنان تلاش می‌کنند چرخه تولید را زنده نگه دارند.
مصری با اشاره به تجربه‌های متعدد از مشکلات اداری و مالیاتی اظهار کرد: «بارها گفته‌ام که این میزان از سنگ‌اندازی در مسیر تولید، عملاً همان نتیجه‌ای را ایجاد می‌کند که دشمنان به‌دنبال آن هستند. اگر هدف ضربه‌زدن به اشتغال و صنعت باشد، همین مانع‌تراشی‌ها کافی است.»
این تولیدکنند صنعت چرم تأکید کرد: همه تولیدکنندگان داخلی را همکار می‌دانم. هرچقدر تعدادشان بیشتر باشد، ورود کالای چینی و ترک کمتر می‌شود. بازار در ایران به اندازه‌ای بزرگ است که همه می‌توانند سهم خود را داشته باشند، به شرطی که نیاز مشتری شناخته شود و همان چیزی تولید شود که بازار می‌طلبد.
وی با اعلام اینکه به‌دلیل افزایش قیمت تمام‌شده محصولات، برای حفظ مشتریان به بخش اقتصادی تولیدات تمرکز کرده ایم ، گفت: در برند اقتصادی نیز از همان مواد اولیه مرغوب استفاده می‌شود، با این تفاوت که درجه چرم ممکن است اندکی پایین‌تر باشد اما کیفیت نهایی همچنان مطلوب است. البته با توجه به تقاضای بازار برای محصولات مقرون‌به‌صرفه، ۱۰ تا ۱۵ درصد از تولید برند اقتصادی از چرم مصنوعی خواهد بود.
این تولیدکننده با انتقاد از واردات گسترده کالاهای چرم مصنوعی به نام تولید داخل گفت: بخشی از کالاهایی که در بازار با عنوان ساخت ایران عرضه می‌شود، در واقع تولید چین است و با نام برند وارد کشور می‌شود.
*سه سال دوندگی برای یک وام
وی با اشاره به تنوع پروژه‌های توسعه‌ای توضیح داد: مشکلات نقدینگی سرعت توسعه را کاهش داده است. هم‌زمان توسعه فروشگاه‌ها، سالن‌ها، دفاتر و کارخانه ادامه دارد، اما منابع محدود اجازه نمی‌دهد ظرفیت چرم‌سازی را افزایش دهیم.
مصری با انتقاد از ساختار تأمین مالی در کشور و محدودیت‌های بانکی اعلام کرد نرخ بهره بالا و بلوکه شدن بخشی از وام‌ها باعث شده دریافت تسهیلات عملیاتی برای توسعه کارخانه تقریباً ناممکن شود.
این تولیدکننده با اشاره به سه سال تلاش نافرجام برای دریافت تسهیلات توسعه‌ای، گفت: با وجود معرفی پرونده به بانک‌های مختلف، به دلیل کمبود اسناد ملکی امکان دریافت وام فراهم نشده است «می‌گویند سند بیاورید؛ در حالی که تقریباً تمام اسناد کارخانه و حتی سندهای شخصی در رهن بانک‌های مختلف است. درخواست کردیم ماشین‌آلات یا سفته و ضمانت‌نامه بانکی بپذیرند، اما قوانین سختگیرانه و تفسیرهای متفاوت مانع شده است.»
وی اضافه کرد: «سرمایه ثابت در صنعت باید بلندمدت بازپرداخت شود. نمی‌شود ۲۰۰ میلیارد تومان وام گرفت و یک‌ساله بازگشت داد، در حالی که ماشین‌آلات باید وارد چرخه تولید شود تا بازدهی ایجاد کند.»
این مدیر صنعتی با اشاره به مشکلات ناشی از برداشت‌های غیرشفاف از قوانین گفت: برخی مقررات به جای کمک به تولید، مانع ایجاد می‌کنند «تفسیر سلیقه‌ای آیین‌نامه‌ها در بخش‌های مختلف، از معدن تا بازرگانی، تولیدکننده را در فشار قرار داده است. قانون مبارزه با قاچاق نیز آن‌طور که باید اجرا نشده، زیرا منافع بسیاری در ادامه وضع موجود است.»
مصری افزود: جریان واردات پوشاک، پارچه و کفش قاچاق، بازار رسمی را تحت فشار قرار داده است در حالی که تولیدکننده برای رعایت قانون زیر بار هزینه‌های متعدد می‌رود، کالاهای قاچاق در سطح شهر آزادانه عرضه می‌شوند. کفش‌های بی‌کیفیت با قیمت‌های بسیار پایین وارد بازار شده و قدرت خرید مردم نیز باعث شده بخشی از مصرف به سمت این کالاها برود؛ در نتیجه تولید داخلی آسیب می‌بیند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید