اختصاصی|پروژه‌های فرهنگی پشت پرده هشتگها؛ بازی طراحان محتوای اینستاگرامی با نقش‌های مردانه و زنانه

شاخص ۳۶۰در فضای مجازی فارسی‌زبان، شاهد رشد چشم‌گیر جریان‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی هستیم. یکی از جالب‌ترین و تأثیرگذارترین موضوعاتی که در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام دیده می‌شود، تسلط گفتمان‌های جنسیتی است که بر پایه نظریه‌های روانشناسی و زیست‌شناسی تکاملی (داروینی) شکل گرفته‌اند. به نظر می‌رسد هدف این محتواها بازتولید نقش‌های سنتی زن و مرد در قالبی مدرن باشد، اما همراه با محوریت برتری اجتماعی زنان. این مقاله تلاش دارد این پدیده را بررسی و تحلیل کند.

۱. تسلط گفتمان‌های فمینیستی در تولید محتوا:

در فضای اینستاگرام فارسی، بسیاری از تولیدکنندگان محتوا با الهام از جریان‌های فمینیستی تلاش دارند برتری اجتماعی زنان را به‌عنوان موضوعی بدیهی و طبیعی برای نسل‌های جدید تثبیت کنند. محتواهایی که با بهره‌گیری از مفاهیمی مانند “زن انتخاب‌گر” و “مرد اثبات‌کننده” تولید می‌شوند، بر اساس ایده‌هایی روانشناختی و زیست‌شناختی، به نقش‌های جنسیتی مدرن چارچوب می‌دهند.

۲. محوریت ایده‌های داروینی:

محور اصلی این محتواها، بازتعریف نقش‌های جنسیتی بر اساس نظریه انتخاب جنسی داروین است. به‌طوری که زن همچنان به‌عنوان موجود انتخاب‌گر، و مرد به‌عنوان موجود اثبات‌کننده باقی می‌ماند. این گفتمان بر ویژگی‌های زیست‌شناختی زن و مرد تأکید دارد و تلاش می‌کند مردان را به‌سمت اثبات توانمندی‌های خود در ابعاد اقتصادی، جسمی و رفتاری هدایت کند.

۳. تغییرات در نقش مردان مدرن:

با گسترش جامعه مدرن، مردان نیز به دنبال بازتعریف نقش‌های خود هستند. این بازتعریف شامل تغییر در شیوه‌های اثبات هویت مردانه، پذیرش نقش‌های جدید اجتماعی و تلاش برای تطبیق با تحولات فرهنگی است. اما این تلاش‌ها در بسیاری از مواقع با مقاومت گفتمان غالب مواجه می‌شود.

۴. نقش هشتگ‌هایی مانند “پسر پرنسس” در تقابل با نقش مردان جدید:

هشتگ‌هایی مانند “پسر پرنسس”- پسر هول-زن هایپرگانوموس،حجاب صورتی و… که در فضای مجازی رایج شده‌اند، به نظر می‌رسد ابزاری برای تخریب تصویر مردان جدید و تلاش آن‌ها برای بازتعریف هویت خود هستند. این هشتگ‌ها مردانی را که در تلاش برای ارائه تصوری متفاوت از مردانگی هستند، به‌عنوان ضعیف، وابسته یا نالایق معرفی می‌کنند و برتری زنان در روابط را برجسته می‌سازند.

تسلط گفتمان‌های فمینیستی و ایده‌های داروینی در فضای مجازی فارسی، ضمن تثبیت نقش‌های سنتی در چارچوب مدرن، به دنبال تغییر موازنه قدرت به نفع زنان است. با این حال، تحولات فرهنگی و اجتماعی باعث شده مردان نیز به بازتعریف نقش‌های خود بپردازند. این روند منجر به ایجاد تنش‌هایی در فضای عمومی و شبکه‌های اجتماعی شده است که نیازمند گفت‌وگویی عمیق‌تر و متعادل‌تر برای درک بهتر نقش‌های جنسیتی در دنیای مدرن است.

انتهای پیام/